Rok Życia Konsekrowanego – cz. I

Wczoraj zakończył się w Kościele Rok Życia Konsekrowanego. Przed nim przeżywaliśmy Rok Wiary. O ile ten drugi dotyczył bezpośrednio wszystkich wierzących, o tyle ten pierwszy odnosił się bezpośrednio tylko do pewnej grupy osób. Do tych, których nazywamy osobami konsekrowanymi.

Czym jest życie konsekrowane i kogo możemy nazywać osobą konsekrowaną? Co trzeba zrobić, by stać się osobą konsekrowaną i jakie trzeba podjąć wyzwania? Na te i jeszcze na wiele innych pytań znajdziecie odpowiedź w niniejszym tekście. Zapraszam do lektury…

Rozpoczynając naszą refleksję, zatrzymajmy się nad samym słowem ,,konsekracja.”
W Kościele termin ten odnosi się do trzech zasadniczych rzeczywistości. Mówimy o:
• konsekracji kościoła czyli o jego przeznaczeniu do celów sakralnych,
• konsekracji eucharystycznej, która dokonuje się w czasie każdej Mysz św.
w momencie, gdy kapłan wypowiada słowa modlitwy konsekracyjnej,
• konsekracji osób (np. zakonników, zakonnic, wdów, pustelników, itp.)

Mówiąc o Roku Życia Konsekrowanego mamy zatem na myśli trzecią z przywołanych powyżej konsekracji – konsekrację osób. Czym jest owa konsekracja? Odpowiedź na to pytanie znajdujemy w posynodalnej adhortacji poświęconej życiu konsekrowanemu Vita consecrata.

Jan Paweł II pisze tam: ,,Ewangelicznych podstaw życia konsekrowanego należy szukać w szczególnej relacji, jaką Jezus nawiązał w czasie swego ziemskiego życia z niektórymi spośród swoich uczniów, wzywając ich, by nie tylko przyjęli Królestwo Boże we własnym życiu, ale także by oddali swoje istnienie w służbę tej sprawie, porzucając wszystko i naśladując wiernie Jego sposób życia.”

Podejmując refleksję na temat życia konsekrowanego trzeba najpierw spojrzeć na konsekrację w kluczu tego, co nazywamy powołaniem. Już w pierwszych wiekach istnienia Kościoła byli ludzie, którzy – miłując Boga nade wszystko – pragnęli bezgranicznie naśladować przykład życia samego Jezusa. Czynili to m.in. poprzez swoją modlitwę, ascezę, pokutę, poprzez podejmowane dzieła miłosierdzia. Tak było od początku istnienia Kościoła i tak jest nadal. Jezus wciąż na nowo powołuje ludzi do tego, by w sposób szczególny stali się Jego uczniami. By naśladowali Jego sposób życia.

Wielu, słysząc w dzisiejszych czasach to Boże wezwanie, decyduje się na rozpoczęcie formacji w nowicjatach i seminariach duchownych. Formacja ta (czas jej trwania jest bardzo zróżnicowany – odpowiedni dla poszczególnych zgromadzeń i wspólnot) poprzedza złożenie ślubów zakonnych i/lub przyjęcie święceń kapłańskich. Należy jednak w tym miejscu poczynić pewne rozróżnienie.

Zarówno ten, kto przyjmuje święcenia kapłańskie jak i ten, kto składa śluby zakonne jest osobą poświęconą Bogu, a zatem konsekrowaną, przeznaczoną tylko dla Niego. W Tradycji chrześcijańskiej jednak tytuł osoby konsekrowanej przyjęło się nadawać tym, którzy poświęcają się Bogu nie tyle poprzez przyjęcie święceń kapłańskich (stąd księża diecezjalni nie są osobami konsekrowanymi), ile bardziej poprzez złożenie ślubów zakonnych. Mówiąc więc o osobach konsekrowanych pośrednio mamy na myśli wszystkich, którzy poświęcili swoje życie Bogu, ale bezpośrednio zawężamy grono tych osób tylko do tych, którzy złożyli Bogu śluby zakonne inaczej nazywane także radami ewangelicznymi.

We wspomnianym wcześniej dokumencie Vita consecrata czytamy: ,,Dzięki profesji rad ewangelicznych (czyli ślubów zakonnych) charakterystyczne przymioty Jezusa – dziewictwo, ubóstwo i posłuszeństwo – stają się w pewien swoisty i trwały sposób widziane w świecie.” W konsekracji zakonnej chodzi zatem o naśladowanie Jezusa poprzez wypełnianie złożonych Bogu ślubów. W tym właśnie duchu każda osoba konsekrowana składa trzy śluby zakonne: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. Są jednak takie wspólnoty zakonne, w których oprócz trzech wymienionych wyżej ślubów, zakonnicy składają także czwarty, właściwy dla danej rodziny zakonnej. Na przykład pijarzy – oprócz czystości, ubóstwa i posłuszeństwa – ślubują również specjalną troskę o wychowanie dzieci i młodzieży.

Do grona osób konsekrowanych zaliczyć należy wszystkich zakonników i siostry zakonne (nawet, jeśli złożone przez nich śluby są jeszcze czasowe, a nie wieczyste), członków Instytutów zakonnych kontemplacyjnych i apostolskich, członków Stowarzyszeń życia apostolskiego, a także osoby nie mieszkające we wspólnotach, ale żyjące złożonymi przez siebie ślubami (np. wdowy i dziewice konsekrowane).

Wszystkie wymienione wyżej grupy i osoby – jako poświęcone Bogu – mają jeden zasadniczy cel wspólny. ,,Pierwszym zadaniem – pisze Jan Paweł II w Vita consecrata – jest ukazywanie wielkich dzieł, jakich Bóg dokonuje w ułomnej ludzkiej naturze osób powołanych. Bardziej niż słowami, osoby konsekrowane dają świadectwo o tych wielkich dziełach wymownym językiem życia przemienionego, zdolnego zadziwiać świat.”

Wiemy już kim jest osoba konsekrowana. Wiemy, jakie śluby składa i do czego się zobowiązuje. W następnym wpisie spojrzymy nieco szerzej na różne formy życia konsekrowanego, jakie nieustannie wzbudza w Kościele Duch Święty. Spróbujemy również odpowiedzieć na pytanie o to, czy rzeczywiście życie konsekrowane jest dziś zdolne – mówiąc językiem Jana Pawła II – zadziwiać świat.

Tymczasem, niech tyle wystarczy…